دعوای خلع ید و آشنایی با شرایط اقامه آن

خلع ید به معنای زائل کردن سلطه غیرمجاز شخص غاصب از حق و مال دیگری است.
در معنای حقوقی هم دعوای خلع ید که مختص اموال غیرمنقول است از معنای لغوی خود دور نیفتاده است. شرایط اقامه دعوای خلع ید در این مقاله توسط وکیل پایه یک دادگستری تهران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

مقدمه خلع ید؛ اثبات مالکیت

♦ دعوای خلع ید صرفا از جانب مالک قابل طرح است.

♦ خواهان باید مالک رسمی ملک باشد و در غیر اینصورت، رای قطعی مالکیت داشته باشد.

♦ در صورتی که این شرط وجود نداشته باشد، دادگاه قرار عدم استماع دعوا را صادر خواهد کرد.

♦ اگر ملکی توسط غاصب (شخصی که با علم به غیر محق بودن خود مال دیگری را تصرف کرده است) یا شبه غاصب (شخصی که مال دیگری را بدون سوء نیت تصرف کرده) از سلطه مالک خارج شده باشد، فقط مالک میتواند او را از ملک خود اخراج نماید و نه شخص دیگری همچون فرزند مالک یا بستگان وی.

♦ این شرط که در آیین دادرسی به عنوان شرط ذینفع بودن خواهان مطرح است، لازمه ضروری طرح دعوا در دادگاه حقوقی است (برخلاف مرجع کیفری که اصولا اطلاع دادن وقوع جرم به دادستان توسط هر شخصی که صورت گیرد برای شروع به تعقیب کافی است)

♦ منظور از لزوم شرط مالکیت اعم از مالکیت مفروز (6 دانگ) و مالکیت مشاع است؛ به عبارت دیگر هم مالک مفروز و هم مالک مشاعی میتوانند علیه غاصب طرح دعوا کنند.

♦ وکیل باتجربه ملکی اشاره میکند که حتی اگر ملک مشاعی توسط یکی از شرکا بدون رضایت سایرین تصرف شده باشد، طرح دعوای خلع ید امکان پذیر است.

گام دوم؛ احراز تصرف غاصب

قبل از طرح دعوا و به جهت از بین بردن احتمال هرگونه ادعای بعدی، باید تدبیری اندیشیده شود که اولا ملک در اختیار شخصی غیر از مالک قرار دارد و ثانیا این شخص، همان خوانده دعواست نه شخص دیگر.

اگر خوانده با تبانی شخص دیگر و متصرف معرفی کردن وی، در دادگاه حاضر شده و ادعا کند که اساسا در ملک تصرفی نداشته و خواهان نیز بابت اثبات تصرف خوانده دلیلی نداشته باشد، دادگاه با اعلام عدم توجه دعوا به خوانده قرار رد دعوا را صادر میکند و مالک علیرغم طرح صحیح دعوا و پرداخت هزینه دادرسی سنگین از رسیدن به حق خود باز میماند.

راه حل چیست؟
تامین دلیل!
برای حفظ آثار و ادله در قانون نهادی پیش بینی شده به نام “تامین دلیل”

تامین دلیل به معنای حفظ دلیل است که برای استفاده از آن در آینده کاربرد دارد و باید از شورای حل اختلاف محل وقوع ملک درخواست شود. وقتی صورتجلسه ای مبنی بر تصرف خوانده در ملک تنظیم شود، ادعای مغایر بعدی پذیرفته نیست و راه جهت حصول نتیجه فراهم میشود.

مرحله سوم؛ تنظیم دادخواست خلع ید

دادخواست خلع ید باید:

◊ علیه متصرف یا متصرفین تنظیم شود.
◊ رونوشت سند رسمی یا رای قطعی مالکیت ضمیمه آن گردد.
◊ رونوشت صورت جلسه تامین (در صورت وجود) نیز ضمیمه شود.
◊ در صورتی که اظهارنامه رفع ید سابقا برای مخاطب ارسال شده، رونوشت آن نیز ضمیمه شود.
◊ سایر شرایط عمومی دادخواست مثل ابطال تمبر و وکالتنامه وکیل و……

◊ وکیل ملکی تهران توضیح میدهد : دادخواست خلع ید باید به دفاتر خدمات قضایی تقدیم شود و این دفاتر نیز دادخواست را به دادگاه محل وقوع ملک فرستاده و آنجا نیز ظرف مدت زمان متعارف (حدود 72 ساعت) تعیین شعبه میشود.

مرحله اصلی؛ دادرسی
با تقدیم دادخواست و تشخیص کامل بودن آن توسط شعبه، وقت دادرسی تعیین و به طرفین ابلاغ میشود. دادگاه در بدو امر، با استعلام وضعیت ثبتی ملک از ثبت محل نسبت به احراز مالکیت خواهان اقدام میکند.

خواهان باید در دادگاه ثابت کند که متصرف فعلی، ملک یا زمین را به صورت غاصبانه و بدون مجوز قانونی تصرف نموده است؛ البته همین که مالک ملک عدم رضایت خود را نسبت به وضعیت فعلی تصرف اعلام نماید، به حکم قاعده تسلیط (قاعده ای که به موجب آن مالک حق هرگونه دخل و تصرفی در ملک را دارا میباشد) بار اثبات از روی دوش او برداشته میشود و اکنون خوانده (غاصب، متصرف) است که باید ثابت کند تصرف او قانونی میباشد؛ برای مثال اجاره نامه ای ارائه دهد که به موجب آن مستاجر ملک میباشد یا شاهدی بیاورد که گواهی دهد ملک با توافق شفاهی در اختیار خوانده قرار گرفته و مالک نیز تا انقضاء مدت تعیین شده حق فسخ خود را ساقط نموده است.

*خلع ید با رفع تصرف عدوانی چه تفاوتی دارد؟

خواهان دعوای خلع ید حتما مالک ملک است اما دعوای رفع تصرف عدوانی توسط متصرف سابق علیه متصرف فعلی اقامه میشود و ملاک پذیرش آن احراز تصرف پیشین خواهان است نه مالکیت او.

* خلع ید با تخلیه چه تفاوتی دارد؟

دعوای تخلیه را موجر علیه مستاجر طرح میکند اما خلع ید همانگونه که گفته شد توسط مالک علیه غاصب و متصرف غیرمجاز طرح میشود.

♥ مزیتهای همکاری با وکیل تخصصی ملکی در موسسه حقوقی شفائی  :

• ⇐ سالها تجربه در قبول وکالت پرونده های امور ملکی، تصرف عدوانی، انتقال سرقفلی، افراز املاک مشاع، خلع ید، تغییر کاربری و … و آمار رضایت بخش موفقیت بودن نتایج حاصله از دید موکلین محترم
• ⇐ تسلط وکلای مجرب در این مرکزبه تمامی قوانین و مقررات دعاوی ملکی و نیز کلیه تغییرات جدید در قوانین که اخیرا از سوی قانونگذار وضع شده است
• ⇐ تحقیق، پژوهش و بررسی حرفه ای پرونده  توسط تیم مجرب وکلای شمس و ارائه بهترین راه کارهای موثر و طراحی بهترین مسیر رسیدگی به پرونده های امور ملکی بر اساس تفکر و کار تیمی

♥♥ برای کسب مشاوره تخصصی و ارتباط با وکیل ملکی خوب در این مرکز با شماره های زیر در ساعات اداری تماس حاصل فرمایید:

⇐ 021-22924799 –  (10 صبح تا 8 شب به وقت ایران)

⇐ 09121997102 –  (10 صبح تا 8 شب) | شماره همراه و واتس اپ

♦ دعوای خلع ید و آشنایی با شرایط اقامه آن .. گردآوری کننده: وکلای موسسه حقوقی شفائی با 20 سال تجربه در رسیدگی و دفاع از پروند های دعاوی ملکی و سرقفلی در استان تهران، وکیل سرقفلی تهران | وکیل تصرف عدوانی | وکیل برای اثبات مالکیت | وکیل کیفری