دانستنی هایی در مورد ارث یا ارثیه

– بسیاری افراد به علت عدم اطلاعات حقوقی از بستگانی که مانند پدر و مادر  توقع دارند که ارثیه خود را از آنان بگیرند… در صورتی که حکم ارث بحثی است که بعد از فوت فردی مطرح می شود در واقع مرگ نقطه پایان حیات شخصیت و آغاز سخن در مورد میراث است و به عبارت بهتر مرگ کانون و بنیان حرکت و گذر از شخصیت متوفی و انتقال دارایی او به دیگران است و حتی به تعریف ساده تر(از زبان وکیل مجرب ارث):

ارث مال یا حقی است که پس از مرگ فردی، به بازماندگان او می رسد .

و قانونگذار در ماده 867 قانون مدنی ایران تصریح نموده است :

ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث محقق می شود .

در تعریف ترکه

مفهوم ترکه به معنای دارایی شخص فوت شده می باشد. حال ممکن است این دارایی، اموال و حقوق مطالبات متوفی باشد و یا دیون و تعهدهای متوفی نسبت به دیگری باشد و یا هر دو آن ها.

ترکه و دارایی چیست ؟

ترکه، دارایی باقی مانده از متوفی است و دارایی از منظر حقوقی شامل : 1- اموال و مطالبات 2- بدهی و دیون و تعهدات است .

چه زمانی ورثه می توانند سهم الارث خود را دریافت کنند؟

وفق مقررات قانونی سهم الارث وراث، پس از اینکه دیون متوفی از محل دارایی وی پرداخت شود، باقی مانده دارایی متوفی بین وراث قابل تقسیم است.

چه کسانی ورثه محسوب می شوند؟

بر اساس قانون مدنی، طبقات ارث شامل موارد زیر می شوند:

الف-  بستگان نسبی مانند فرزندان و پدر و مادر و خواهر و برادر و عمو و عمه و خاله و دایی و فرزندان آن ها: و به عبارت دیگر وفق تقسیم بندی حقوق موضوع ایران افرادی که به موجب نسب ارث می برند سه دسته و هر دسته به چند درجه تقسیم می شوند :

1- پدر و مادر و فرزند و فرزندان فرزند

2- اجداد ( پدر بزرگ و مادر بزرگ) و خواهر و برادر و فرزندان آن ها

3- عموها و عمه ها و خاته ها و دایی ها و فرزندان آن ها

 لازم به ذکر است در صورت وجود یک طبقه، طبقه بعدی ارث نمی برند و قانون مدنی در ماده 863 این مسئله را آشکارا بیان کرده است : یعنی وارث های طبقه بعد وقتی ارث می برند که از ورثه های طبقه قبلی کسی زنده نباشد..!

 ب – بستگان سببی مانند زن و شوهر

 لذا می توان گفت بیگانگان هرگز در زمره وراث محسوب نمی شوند اما راه حل این مسئله:  که کسی بخواهد اموالش پس از مرگش به غریبه ای انتقال یابد، این است که : اموالش رابه نفع غریبه وصیت کند .

لازم به ذکر است که در حقوق ایران هیچکس نمی تواند در زمان حیاتش ورثه اش را از ارث محروم کند و هرشخصی می تواند به نفع غریبه ای وصیت کند ولی وصیت کل دارایی، در قانون ایران غیر نافذ است یعنی تا یک سوم به موصی له تعلق می گیرد اما زیاده بر آن منوط به رضای بقیه وراث و اذن آن ها ست.

وضعیت ارث در مورد ایرانیان مقیم خارج از کشور

( ارث ایرانیان خارج از کشور ):

در این خصوص قانون مدنی ایان در ماده 6 تاکید نموده است قوانین ارث کلیه اتباع ایرانی حتی چنانچه مقیم کشور خارجی باشند تابع قوانین کشور ایران است .

وضعیت ارث در مورد بیگانگان مقیم کشور ایران:

در خصوص بیگانگان مقیم کشور ایران، وضعیت ارثیه آنها، مطابق مقررات و قانون دولت متبوع شان می باشد و ماده 967 قانون مدنی تاکید کرده است :

ترکه اموال منقول و غیر منقول اتباع خارجه، فقط از لحاظ تعیین وراث و مقدار سهم الارث آنان و تشخیص قسمتی که متوفی می توانسته است به موجب وصیت تملیک کند، تابع دولت متبوع متوفی خواهد بود همچنین قانون مدنی در ماده 8 بیان کرده است اموال غیر منقوله که اتباع بیگانه در ایران مطابق عهود ( یعنی عهدنامه ها) تملک کرده یا می کنند از هر جهت تابع قوانین کشور ایران خواهد بود .

وضعیت اجرا کردن ارث و وصیت خارجی های مقیم ایران

 به دیگر سخن، چنانچه ورثه ای خارجی ولی مقیم ایران باشد و به حکم قانون دولت متبوعش سهم الارث به وی منتقل گشته باشد اجرای این حکم در ایران چگونه است ؟

اولا:

اجرا کردن قانون ارث خارجی در دادگاه ایران منوط به این است که مخالف عهود بین المللی که دولت ایران آن را امضاء کرده و یا مخالف قوانین خاص نباشد

ثانیا :

اجرای این حکم مخالف نظم عمومی کشور ایران و یا مخالف اخلاق حسنه نباشد و حساسیت قانونگذار در این خصوص به قدری مهم است که در ماده 975 قانون مدنی به صراحت تاکید کرده است: محکمه نمی تواند قوانین خارجی و یا قراردادهای خصوصی را که بر خلاف اخلاق حسنه بوده و یا بواسطه جریحه دار شدن احساسات مردم یا به علت دیگر مخالفت با نظم عمومی محسوب می شود، به موقع اجرا گذارد و در ادامه تاکید شده حتی اگر اجراء قوانین مزبور، اصولا مجاز باشد .

به عنوان مثال: اگر در قانون کشور خارجی ، محروم کردن ورثه از ارث، و به جای او بیگانه ای که مثلا معشوقه مورث است ، ارث بر باشد ….و حکمی به این مفهوم صادر شود ، در این صورت اجرای این حکم ، چون بر خلاف اخلاق حسنه در ایران است، امکانپذیر نمی باشد.

رویه عملی وضعیت ارثیه خارجی های مقیم ایران

مطابق عقیده حقوقدانی مشهور مانند آقای دکتر موسی عمید که در کتاب خود تحت عنوان ارث در صفحه 26 به بعد … ایشان معتقدند که در ایران بطورکلی ( احوال شخصیه اتباع خارجه بدون وجود عهد نامه نیز تابع قانون دولت متبوع آنان می دانند)

همچنین حقوقدان مشهور دیگری بنام آقای دکتر علی الماسی در صفح 157 کتابش تحت عنوان تعارض قوانین به این امر نیز معتقد است.

مسئله دیگر در مورد کشورهایی است که احکام ارث را تابع قانون محل اقامت قرار داده اند ( مانند انگلیس و ایالت متحده آمریکا) که در این صورت چنانچه شخصی تابعیت کشور خارجی داشته باشد ولی مقیم ایران باشد براساس قانون دولت متبوعش مسئله ارث باید مطابق قانون دولت کشوری که مقیم آن آست ( مثلا ایران) تطبیق داده شود و یا اگر فردی خارجی مقیم ایران بشود در این صورت قانون کشور متبوعش مسئله ارثیه وی را به کشور ایران احاله کند ، در این صورت مطابق ماده 973 قانون مدنی ایران دادگاه باید این احاله را محترم بشمارد و قانون حاکم بر ارث را قانون ایران قرار دهد .

– زمان انتقال دارایی متوفی به ورثه

گفتیم مرگ اختتام زندگی هر فرد و سپس امکان انتقال دارایی وی به وراثش می باشد اما مرگ بر دو نوع است:

1 – مرگ حقیقی 2- موت فرضی

موت حقیقی که بر همگان شناخته شده و امری بدیهی است اما موت فرضی یعنی شخصی مفقود الاثر شود و بستگانش دیگر از زنده بودن او ناامید شوند و چنانچه با شرایط مندرج در قانون، بستگان وی از دادگاه در خواست صدور حکم موت فرضی نمایند، دادگاه درخواست آن ها را منطبق با شرایط قانونی ایران تشخیص دهد، حکم موت فرضی وی را صادر می کند که در این صورت به مانند شخص متوفای موت حقیقی دارائی اش به ورثه منتقل می گردد .

– شرایط موت فرضی :

قانون مدنی ایران در مواد ذیل این شرایط را بیان نموده است:

ماده 1011 : غایب مفقود الاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد

ماده 1019 : حکم موت فرضی غایب در موردی صادر می شود که از تاریخ آخرین خبری که از حیات او رسیده است، مدتی گذشته باشد که عادتا چنین شخصی زنده نمی ماند.

ماده 1020 : موارد ذیل از حمله مواردی محسوب است که عاتا شخص عادی زنده فرض نمی شود:

1 – وقتی ده سال تمام از تاریخ آخرین خبری که از حیات غایب رسیده است، گذشته و در انقضاء مدت مدت مزبور سن غایب از 75 سال گذشته باشد .

2 – وقتی یک نفر به عنوانی از عناوین جزء قشون مسلح بوده و در زمان جنگ مفقود الاثر و 2 سال تمام از تاریخ انعقاد صلح بگذرد، بدون اینکه خبری از او برسد . هرگاه جنگ منتهی به انعقاد صلح نشده باشد، بدون اینکه از آن مسافر خبری برسد .

3 – وقتی که یک نفر حین سفر بحری در کشتی بوده که آن کشتی در ان مسافرت تلف شده است، سه سال تمام از تاریخ تلف شدن کشتی گذشته باشد، بدون اینکه از آن مسافر خبری برسد . 

البته لازم به ذکر است در مورد مسافرت با کشتی در دریای داخلی ایران مانند دریای خزر و خلیج فارس (1 سال) و برای اقیانوس هند دریای عمان و و دریای آزوف (2 سال) و برای دیگر دریاهای ایران مدت مرور زمان خبر فوت (3 سال) است.

در مورد افرادی که در یک حادثه مانند زلزله کشته شود و تاریخ تقدم و تاریخ تاخر یک از آن دو مشخص نباشد دراینصورت این دو نفر از یکدیگر ارث نمی برند ( مواد 1024 و 873 قانون مدنی ) البته در ادامه ماده 873 قانون مدنی تاکید شده است .. مگر در صورت غرق یا هدم(مانند اینکه توسط بمب کشته شوند ) به عنوان مثال پدر و پسری در دریا غرق شود و تاریخ تقدم و تاخر غرق شدن آنها مشخص نباشد….در این صورت از یکدیگر ارث می برند

در مورد متوفای بدون ورثه : امر ترکه مربوط به حاکم است ( ماده 866 قانون مدنی)

↓ و اما توصیه وکیل مجرب ارث این موسسه به شما :

همانطور که مستحضر هستید مسائل مربوط به دعاوی ترکه (ارث و میراث) از ظرافت و حساسیت های بالایی برخوردار است و هر گونه سهل انگاری یا عدم آگاهی از قوانین مربوط به امور حسبی، می تواند باعث عدم حصول نتیجه مطلوب شود، لذا توصیه می کنیم در چنین وضعیتی از اطلاعات و تجارب خوب وکیل مجرب ارثیه بهره مند شوید.

♥ مزیتهای همکاری با وکلای مجرب امور حسبی در این مرکز :

• ⇐ سالها تجربه در قبول وکالت پرونده های دعاوی ترکه، مهر و موم ترکه، تحریر و تصفیه ترکه، گواهی انحصار وراثت و آمار رضایت بخش موفقیت بودن نتایج حاصله از دید موکلین محترم
• ⇐ تحقیق، پژوهش و بررسی حرفه ای پرونده توسط  وکلای پرسابقه تهران و ارائه بهترین راه کارهای موثر و طراحی موثرترین مسیر رسیدگی به پرونده
• ⇐ تسلط کامل وکلای مجرب در این مرکز به کلیه قوانین امور حسبی
• ⇐ گزارش روند پیشرفت پرونده بشکل مرحله ای توسط وکلای این مرکز و شنیدن نقطه نظرات موکلین محترم و ارائه راه کارهای آتی به آنها برای رسیدن به نتیجه مطلوب و تکمیل پرونده
• ⇐ سالانه تعداد زیادی پرونده ارث توسط موکلین محترم از داخل و خارج کشور به وکلای این موسسه واگذار می شود.

♥ ♥ برای کسب مشاوره تخصصی و ارتباط با وکیل ارث تهران با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید:

⇐ 021-22924799 –  (10 صبح تا 8 شب به وقت ایران)

⇐ 09121997102 (شماره همراه و واتساپ وکیل ارث تهران)

♦ قوانین حاکم بر ارث و وضعیت ارث ایرانیان خارج از کشور .. گردآوری کننده: اعظم شفائی، وکیل پرسابقه پایه یک و مشاور حقوقی تهران، وکیل ایرانیان خارج از کشور، وکیل مجرب در امور حسبی و دعاوی ارث، وکیل شرکتهای معدنی، صنعتی استان تهران با بیش از 22 سال تجربه در رسیدگی و انجام پرونده های دعاوی حقوقی و کیفری استان تهران