قانون مدنی در شرایطی خاص در دو ماده 1115 و 1005 چنین اشعار دارد :
اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی و یا مالی یا شرافتی برای زن باشد، زن میتواند مسکن علیحده اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است، نفقه بر عهده شوهر خواهد بود .
شایان ذکر است در خصوص خوف ضرر بدنی به مانند این است که زن از دادگاه با ارائه درخواست مسکن علیحده نماید ولی باید ثابت کند که همسرش مسبب آسیب بدنی به وی است و یا ثابت کند که در کنار شوهر زندگی کردن متحمل ضرر مالی می شود و یا ثابت کند از سوی شوهرش متحمل هتک حیثیت می شود با عنایت به اینکه در سطر دوم این ماده کلمه محکمه، تصریح شده است لذا تشخیص و احراز این مسئله با دادگاه است .
و همچنین در ماده 1005، قانون مدنی در مورد اقامتگاه زن شوهر دار چنین تصریح کرده است : اقامتگاه زن شوهردار همان اقامتگاه شوهر است معذالک زنی که شوهر او اقامتگاه معلومی ندارد و همچنین زنی که با رضایت شوهر خود و یا با اجازه محکمه مسکن علیحده اختیار کرده میتواند اقامتگاه شخصی علیحده نیز داشته باشد.
– تفسیر حقوقی آسیب بدنی، مالی، حیثیتی در ماده1115 قانون مدنی چیست ؟
الف – ضرربدنی : مانند آن که زن از ضرب وجرح شوهر و نزدیکان او خائف باشد ( شایان توجه است صرف یک بار ضرب وجرح از سوی شوهر، علی الاصول در دادگاه موافقت به صدور رای طلاق نمی شود
ب – ضررمالی : مانند آن که زن خائف باشد که زوج و نزدیکانش، اموالش را بربایند
ضرر شرافتی : مانند اینکه زوجه به علت معاشرت و رفت و آمد دوستان نایاب زوج، به منزل مسکونی او، بر شرافت و حیثیت خویش خائف باشد .
البته تمامی موارد فوق را زوجه باید در دادگاه ثابت نماید و اگر دادگاه متقاعد شد علی رغم اینکه زوجه منزل همسرش را ترک کرده باشد ( محتمل است) دادگاه به درخواست زوجه حکم مبتنی بر الزام زوج به تهیه منزل علی الحده، دهد که در این صورت نفقه هم به زوجه تعلق می گیرد.
صور احتمالی دیگر این موضوع بدین گونه ممکن است، باشد:
- اگر زوجه به جهت خوف ضرر مالی یا بدنی یا حیثیتی از ناحیه شوهرش از دادگاه درخواست کند که همسرش مسکن جدا برای وی تهیه کند ، که در این صورت باید زوجه، خوف ضرر از ناحیه شوهر یا نزدیکان وی را در دادگاه ثابت نماید و چنانچه قاضی دادگاه، هنگام رسیدگی متقاعد شد که عرفا و عقلا حق با زوجه است حکم به الزام زوج، به تهیه مسکن جدا برای زوجه صادر می کند و نفقه هم به وی تعلق می گیرد ( به عبارت بهتر زوجه ناشزه نمی شود)
- اگر زوج از دادگاه در خواست صدور حکم الزام (همسرش) به تمکین کند، در این صورت اگر زوجه هنگام دفاع علت عدم تمکین و یا ترک منزل را، خوف خود را از ضرر از سوی شوهر یا نزدیکانش ( بدنی یا مالی یا حیثیتی ) مطرح کرد و قاضی دادگاه متوجه شد که عرفا و عقلا حق با زوجه است لذا در این صورت دادگاه قرار رد دعوای زوج را صادر می کند.