قانون تخلیه محل کسب و پیشه به جهت تغییر شغل
از آنجایی که در قراردادهای روابط موجر و مستاجر مصوب 1356، شخصیت مستاجر و نوع شغل وی در عین مستاجره بسیار از نظر موجر مهم تلقی می گردد فلذا مستاجر بدون رضایت موجر حق تغییر شغل نداشته مگر با رضایت مالک یا در مورد فورس ماژور و یا موانع قانونی و با اخذ اجازه از دادگاه.
ماده 14 قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1356:
در موارد ذیل موجر می تواند حسب مورد، صدور حکم فسخ اجاره یا تخلیه را از دادگاه درخواست کند، دادگاه ضمن صدور حکم فسخ اجاره، دستور تخلیه ای مورد اجاره را صادر می کند و این حکم علیه مستاجر یا متصرف اجرا و محل تخلیه خواهد شد.
در مورد محل کسب و پیشه و تجارت، هر گاه مورد اجاره برای شغل معینی اجاره داده شده و مستاجر بدون رضایت موجر، شغل خود را تغییر دهد، موجر می تواند تخلیه مستاجر را از دادگاه بخواهد مگر اینکه شغل جدید عرفا مشابه شغل سابق باشد.
پرسش: اگر مستاجر نتواند به هر دلیلی به شغل سابق خود ادامه دهد، آیا می تواند از طریق محکمه اجبار مالک را به تغییر شغل بخواهد؟
پاسخ: خیر، چرا که چنین مورد در قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1356 پیش بینی نشده ولو ممنوعیت قانونی باشد، مثلا آن شغل از جهت شهرداری جز مشاغل مزاحم محسوب شود.
نمونه ای از مشاغل مشابه و نامشابه
مثلا اگر شغل انبارداری لوازم یدکی، تبدیل به شغل فروشندگی لوازم یدکی و یا اینکه شغل فروش آنتن ماهواره به شغل آنتن تلویزیون، شغل مشابه محسوب می شود و اگر شغل فروش لوازم یدکی تبدیل به ساندویچ فروشی گردد شغل نامشابه محسوب می گردد.
موجر می تواند با تمسک به مدارک و مستندات ذیل، وقوع تخلف مستاجر تغییر شغل را اثبات نماید:
- تامین دلیل با جلب نظر کارشناس، در جهت صورت برداری از تغییر شغل بعمل آمده
- تقاضای معاینه و تحقیق محلی
- عکسبرداری از محلی که تخلف صورت گرفته
- شهادت شهود
- موجر می تواند از طریق مراجع ذی ربط (اتحادیه صنفی، بیمه تامین اجتماعی، شهرداری، دارایی و ..) دلایل تغییر شغل مستاجر را بدست آورد. در صورت اثبات تخلف مستاجر مبنی بر تغییر شغل، ملک استیجاری بدون پرداخت هیچ گونه حقی به مستاجر از ناحیه مالک، قابل تخلیه کردن می باشد. (قانون تخلیه محل کسب و پیشه به جهت تغییر شغل)
نکاتی در باب تخلیه محل کسب و پیشه به جهت تغییر شغل
- پرسش: آیا در صورت انتقال مالکیت مالک از مالک سابق به مالک جدید، حق تخلیه به مالک جدید انتقال می یابد؟
پاسخ: در این باب دو نظریه وجود دارد بعضی قضات قائل به انتقال حق تخلیه هستند و بعضی قائل به این مورد نیستند.
- پرسش: آیا دریافت اجاره بها به مدت طولانی، پس از تغییر شغل دلالت بر رضایت مالک می نماید؟
پاسخ: خیر دلالت بر رضایت مالک نمی نماید.
- صدور حکم تخلیه به جهت تغییر شغل، جنبه اعلامی نداشته و الزما می بایست در خواست صدور اجراییه نمود.
- اگر در قراردادهای اجاره، شغل مستاجر معین نشده باشد یا حق تغییر شغل سلب نشده باشد باز مستاجر نمی تواند به استناد سکوت قرارداد اجاره، تغییر شغل دهد. (قانون تخلیه محل کسب و پیشه به جهت تغییر شغل)
