حقوق زوجه در صورت عدم پرداخت نفقه توسط زوج

حقوق زوجه در صورت عدم پرداخت نفقه توسط زوج

حقوق زن در صورت عدم پرداخت نفقه (مخارج زندگی) توسط شوهر

اختلافات زناشویی جنبه های مختلفی دارد؛ برخی ریشه روانشناختی دارد و ناشی از عدم درک درست نیازهای زوجین توسط یکدیگر است و برخی دیگر ناظر به امور مالی میباشد.

یکی از عمده ترین اختلافات مالی زوجین، عدم پرداخت نفقه توسط زوج به زوجه و فرزندان مشترک است.

تامین نکردن نیازهای مالی و متعارف زوجه و فرزندان از نظر قانون، ضمانت اجراهای متعددی را در بر دارد. از ضمانت اجرای حقوقی الزام زوج به پرداخت نفقه در دادگاه خانواده تا پیش بینی حبس برای زوج در صورت وجود شرایط خاص. در آخرین مرحله نیز از آنجا که توانایی مالی زوج در پایداری خانواده مهم و موثر است، قانون به زن حق داده تا به شرط اثبات شرایط مشخصی در دادگاه تقاضای طلاق مطرح کند. / حقوق زوجه در صورت عدم پرداخت نفقه توسط زوج

در این نوشتار قصد داریم ابتدا با مصادیق نفقه آشنا شویم و ملاحظه کنیم که از نظر قانونی، زوج باید بابت کدام دسته از نیازهای مالی زوجه نفقه پرداخت کند و سپس حقوق قانونی زوجه و همچنین فرزندان را در صورت عدم پرداخت نفقه بررسی کنیم.

مصادیق نفقه

ماده 1107 قانون مدنی، نفقه را شامل موارد زیر میداند:

“نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.”

طبق این ماده، آنچه با توجه به وضعیت زن باید برای وی تامین گردد بر عهده زوج بوده و در صورت عدم تامین یا پرداخت هزینه هر یک از این موارد، “ترک انفاق” صورت گرفته و زوجه میتواند از حقوق قانونی خود جهت احقاق حق، استفاده کند.

برخلاف تصوری که ممکن است وجود داشته باشد، ملاک متعارف بودن جهت تعیین مصادیق نفقه، وضعیت زوجه و نیازهای او میباشد و نه اوضاع مالی زوج؛ به همین دلیل ناتوانی مالی مرد، تاثیری بر حقوق زوجه ندارد.

شکایت ترک انفاق

ابتدا باید متذکر شد که سیاست کلی درباره مسائل مربوط به خانواده، عدم ورود حقوق کیفری به اختلافات خانوادگی است؛ زیرا تعیین مجازات باید به طور حداقلی بوده و صرفا برای اموری پیش بینی شود که مداخله قانونگذار در آنها ضروری است.

از آنجا که عدم تامین هزینه های زندگی میتواند آسیب های جدی و موثری بر نهاد خانواده وارد نماید، قانونگذار برای آن حبس و جزای نقدی (هرچند سبک) مقرر کرده است./ حقوق زوجه در صورت عدم پرداخت نفقه توسط زوج

ماده 53 قانون حمایت خانواده مقرر نموده است:

هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب ‌ النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می‌شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می‌شود.

تبصره ـ امتناع از پرداخت نفقه زوجه‌ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.

اولا تا زمانی که شکایت زوجه یا سایر اشخاص واجب النفقه (مثل فرزندان صغیر) در دادسرا ثبت نشود، تعقیب کیفری آغاز نمیشود و اطلاع جرم توسط بستگان و نزدیکان زوجه موجبی برای تشکیل پرونده نمیباشد.

ثانیا همانطور که در ماده آمده، زوج در صورتی محکوم میشود که علیرغم استطاعت مالی از پرداخت نفقه امتناع کند؛ باید توجه داشت که عدم استطاعت مالی تاثیری بر حق مطالبه نفقه گذشته زوجه یا حق درخواست طلاق نخواهد داشت.

ثالثا مجازات حبس درجه شش معادل 6 ماه تا 2 سال حبس تعزیری میباشد. حبس درجه شش، مشمول ارفاق های متعدد قانونی قرار دارد که طبق رویه دادگاه ها، در صورت عدم سوءپیشینه زوج، مجازات وی ممکن است تعلیق یا به جزای نقدی تبدیل شود.

رابعا این جرم قابل گذشت بوده و در مرحله که زوجه از شکایت خود انصراف دهد، پرونده مختومه و تعقیب یا اجرای مجازات متوقف میشود.

خامسا صرفا زوجه دائم میتواند این شکایت را مطرح کند و زوجه موقت اصولا حق درخواست نفقه نخواهد داشت. حتی اگر هم شرط نفقه ضمن عقد نکاح موقت درج شده باشد، امکان شکایت کیفری به دلیل تفسیر مضیق حقوق کیفری وجود نخواهد داشت.

دعوای حقوقی مطالبه نفقه

زوجه میتواند با تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده محل اقامت خود یا زوج، از دادگاه الزام و محکومیت زوج به پرداخت نفقه را درخواست کند. دادگاه نیز با توجه به وضعیت زوجه و یا معمولا جلب نظر کارشناس میزان نفقه را تعیین میکند.

دادگاه و کارشناس، وضعیت زوجه از نظر تحصیلات و وضعیت زندگی او قبل از ازدواج و همچنین درآمد وی را در تعیین میزان نفقه مدنظر قرار میدهد.

یکی از شرایط مطالبه نفقه، تمکین زوجه است؛ به این معنی که زن زمانی حق دارد نفقه مطالبه کند که طبق قانون از زوج تمکین کند. بنابراین یکی از رایج ترین دفاعیات زوج در دادگاه، عدم تمکین زوجه (مثلا ترک منزل) است. دادگاه نیز جهت عدم تمکین از مرد تقاضای دلیل میکند و در صورت عدم وجود هرگونه قرینه ای مبنی بر صحت ادعای وی، دفاع را رد و دعوا را وارد تلقی میکند.

قطعا مشورت گرفتن از وکیل متخصص خانواده میتواند به شما در طرح دعوای صحیح و نتیجه مطلوب کمک کند.

تقدیم دادخواست طلاق

زمانی که نیازهای مالی زن و فرزندان، تامین نشود خانواده به طور کلی دچار مشکلات اساسی میشود. از طرف دیگر تجویز طلاق به سبب بحران های مالی موقت زوج امر پسندیده ای به نظر نمیرسد. جهت ایجاد تعادل میان این دو مصلحت، مقرر شده تا در صورت عدم پرداخت نفقه و عدم امکان الزام زوج به پرداخت، زن حق طلاق داشته باشد. / حقوق زوجه در صورت عدم پرداخت نفقه توسط زوج

ماده 1229 قانون مدنی، حکم قضیه را اینگونه بیان میکند:

 “در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه، زن می تواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر را اجبار به طلاق می نماید . همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.”

بنابراین زوجه باید ابتداء با اخذ رای قطعی الزام زوج به پرداخت نفقه و سپس عدم اجرای حکم دادگاه توسط زوج، دادخواست طلاق خود را تقدیم کند. در صورتی که دادخواست طلاق به سبب عدم پرداخت نفقه بدون رای قبلی مبنی بر الزام مرد، به دادگاه خانواده تقدیم شود، دادگاه حکم طلاق صادر نکرده و زوجه را جهت اقامه دعوای نفقه راهنمایی میکند. / حقوق زوجه در صورت عدم پرداخت نفقه توسط زوج

سخن پایانی

اگر زوج بخواهد به دلیل عدم تمکین زوجه، امکان مطالبه نفقه او را منتفی سازد، باید با طرح دعوای تمکین و اثبات نشوز (عدم تمکین) همسرش، رای قطعی دادگاه را به نفع خود اخذ کند. با این رای، چنانچه هریک از دعاوی مذکور در بالا توسط زن مطرح شود توسط دادگاه رد میشود.

اگر زوجه بخواهد حقوق قانونی خود را مطالبه کند، باید با توجه به شرایط مذکور، بهترین راه را انتخاب کند. تجربه نشان داده طرح شکایت کیفری میتواند وی را در رسیدن به مطلوب بیشتر از سایر راه ها یاری دهد.

اما تقدیم دادخواست مطالبه نفقه را میتوان مقدمه سایر ادعاها دانست؛ زیرا با رای محکومیت زوج به پرداخت نفقه، هم راه شکایت کیفری هموار میشود و هم میتوان دعوای طلاق را مطرح نمود.

یافتن بهترین استراتژی جهت رسیدن به مطلوب، قطعا نقش مهمی در مواردی دارد که چند راه مختلف پیش روی شخص وجود دارد. قطعا یک وکیل یا مشاور حقوقی مجرب که هم از قوانین و مقررات آگاهی دارد و هم با رویه عملی دادگاه ها آشنا است، نقش مهمی در اتخاذ تصمیم مناسب خواهد داشت و ریسک عدم نتیجه و هزینه کردهای متوالی را به حداقل خواهد رساند.

 

حقوق زوجه در صورت عدم پرداخت نفقه توسط زوج… گردآوری شده توسط: وکلای مجرب خانواده در موسسه حقوقی شفائی با داشتن 20 سال تجربه در رسیدگی و دفاع از پرونده های دعاوی خانواده | وکیل ماهر برای طلاق | وکیل خانواده غرب تهران | وکیل متخصص کیفری | وکیل برای گرفتن ارث

رتبه: 4.8 از 966 رأی