قرارداد عدم مسئولیت یا شرط عدم مسئولیت توافقی است که به موجب آن طرفین مسئولیت مدنی احتمالی آینده را از بین میبرند. با وجود چنین شرطی متعهد از مسئولیتی که ممکن است در آینده برایش بوجود آید معاف میشود امروزه بکارگیری شرط عدم مسئولیت در قراردادهای داخلی و بینالمللی رایج است .
به عنوان نمونه یک متصدی کشتی که میخواهد خود را از خطرات و زیانهای وارده بر کالا در جریان عمل رها سازد بر صاحب کالا شرط مینماید که مسئول نقص یا تلف کالا نباشد. همانگونه که ممکن است توافق شود که مسئولیت متعهد بکلی از بین برود ممکن است شرط نمود که متعهد تا میزان معینی مسئول باشد و مازاد بر آن مسئول نباشد. مثلا در قرارداد حمل و نقل شرط نمود که متصدی فقط تا میزان یک میلیون ریال مسئول باشد. در این حالت اگر خسارت وارده بیش از میزان مذکور باشد متعهد نسبت به مقدار اضافی مسئولیتی ندارد. در شرط عدم مسئولیت مسئله اساسی ایجاد سازش بین آزادی و نظم است . آزادی مبنای قرارداد و نظم مبنای مسئولیت است .
در این موضوع نکته مهم این است که چگونه میتوان ضمن تامین آزادی اشخاص نظم عمومی نیز مخدوش نشود. اعتبار و حدود اعتبار شرط عدم مسئولیت از مسائل مورد گفتگوی بین علمای حقوق میباشد. امروزه اصل اعتبار شرط عدم مسئولیت مورد قبول اغلب کشورها واقع شده است ولی شرط عدم مسئولیت اعتبار مطلق ندارد و در برخی موارد نظیر اضرار عمدی باطل است . شخص نمیتواند شرط نماید که نسبت به افعال عمدی خود مسئول نباشد. بطور کلی در هر مورد که شرط عدم ضمان با نظم عمومی مخالف باشد باطل شناخته میشود.
هر گاه شرط عدم مسئولیت بطور صحیح واقع شود مسئولیت متعهد را از بین میبرد دیگر زیان دیده نمیتواند از وارده کننده زیان مطالبه خسارت نماید. موضوع شرط عدم مسئولیت در حقوق ایران، در چهار فصل بررسی شده است : فصل اول: کلیات . فصل دوم: قلمرو و اعتبار شرط عدم مسئولیت . فصل سوم: بررسی شرط عدم مسئولیت در عقود و قراردادها فصل چهارم: آثار شرط عدم مسئولیت عدم مسئولیت مسئله اساسی ایجاد سازش بین آزادی و نظم است . آزادی مبنای قرارداد و نظم مبنای مسئولیت است . در این موضوع نکته مهم این است که چگونه میتوان ضمن تامین آزادی اشخاص نظم عمومی نیز مخدوش نشود. اعتبار و حدود اعتبار شرط عدم مسئولیت از مسائل مورد گفتگوی بین علمای حقوق میباشد. امروزه اصل اعتبار شرط عدم مسئولیت مورد قبول اغلب کشورها واقع شده است ولی شرط عدم مسئولیت اعتبار مطلق ندارد و در برخی موارد نظیر اضرار عمدی باطل است . شخص نمیتواند شرط نماید که نسبت به افعال عمدی خود مسئول نباشد. بطور کلی در هر مورد که شرط عدم ضمان با نظم عمومی مخالف باشد باطل شناخته میشود. هر گاه شرط عدم مسئولیت بطور صحیح واقع شود مسئولیت متعهد را از بین میبرد دیگر زیان دیده نمیتواند از وارده کننده زیان مطالبه خسارت نماید. موضوع شرط عدم مسئولیت در حقوق ایران، در چهار فصل بررسی شده است : فصل اول: کلیات . فصل دوم: قلمرو و اعتبار شرط عدم مسئولیت . فصل سوم: بررسی شرط عدم مسئولیت در عقود و قراردادها فصل چهارم: آثار شرط عدم مسئولیت ئول نباشد. مثلا در قرارداد حمل و نقل شرط نمود که متصدی فقط تا میزان یک میلیون ریال مسئول باشد. در این حالت اگر خسارت وارده بیش از میزان مذکور باشد متعهد نسبت به مقدار اضافی مسئولیتی ندارد. در شرط عدم مسئولیت مسئله اساسی ایجاد سازش بین آزادی و نظم است . آزادی مبنای قرارداد و نظم مبنای مسئولیت است . در این موضوع نکته مهم این است که چگونه میتوان ضمن تامین آزادی اشخاص نظم عمومی نیز مخدوش نشود. اعتبار و حدود اعتبار شرط عدم مسئولیت از مسائل مورد گفتگوی بین علمای حقوق میباشد. امروزه اصل اعتبار شرط عدم مسئولیت مورد قبول اغلب کشورها واقع شده است ولی شرط عدم مسئولیت اعتبار مطلق ندارد و در برخی موارد نظیر اضرار عمدی باطل است . شخص نمیتواند شرط نماید که نسبت به افعال عمدی خود مسئول نباشد. بطور کلی در هر مورد که شرط عدم ضمان با نظم عمومی مخالف باشد باطل شناخته میشود. هر گاه شرط عدم مسئولیت بطور صحیح واقع شود مسئولیت متعهد را از بین میبرد دیگر زیان دیده نمیتواند از وارده کننده زیان مطالبه خسارت نماید.